Tomus güneşi tolkunlaryň üstünde tans edýär, köpleri suwa çümmek arkaly suwasty ýerleri öwrenmäge çagyrýar. Suwa çümmek ägirt uly şatlyk we başdan geçirmeler hödürlän hem bolsa, saglyga howp salýar, esasanam “dekompressiýa keseli” diýlip atlandyrylýan dekompressiýa keseli.

Dekompressiýa keseline düşünmek
Dekompressiýa keseli, köplenç çümdüriji keseli, doýma keseli ýa-da barotrauma diýlip atlandyrylýar, çümüji ýokary basyşly şertlerden gaty ýokary çykanda ýüze çykýar. Çümüş wagtynda gazlar, esasanam azot, güýçli basyş astynda bedeniň dokumalaryna erär. Suw geçirijiler gaty ýokary göterilende, basyşyň çalt peselmegi bu erän gazlaryň köpürjik döretmegine mümkinçilik döredýär, bu bolsa gan aýlanyşygynyň we dokumalaryň zeperlenmegine sebäp bolýar. Bu ýagdaý myşsa-skelet ulgamyna täsir edip, çynlakaý kynçylyklara sebäp bolup biljek dürli alamatlarda ýüze çykyp biler.
Dekompressiýa keseli bilen baglanyşykly statistika aladalandyrýar: ölüm derejesi 11%, maýyplyk derejesi 43% -e çenli bolup biler, bu ýagdaýyň çynlakaýdygyny görkezýär. Diňe çümdürijiler töwekgelçilikli bolman, eýsem hünärmen däl çümdürijiler, balykçylar, belentlikdäki uçýanlar, semiz adamlar we ýürek-damar keseli 40 ýaşdan geçenler hem dekompressiýa keseline sezewar bolýarlar.

Dekompressiýa keseliniň alamatlary
Dekompressiýa keseliniň alamatlary, adatça gollarda ýa-da aýaklarda agyry ýaly ýüze çykýar. Agyrlygy boýunça dürli bolup bilerler:
Ildumşak: Deriniň gyjyndyrylmagy, çişirilen tegmiller we myşsalarda, süňklerde ýa-da bogunlarda azajyk agyry.
Orta: myşsalarda, süňklerde we bogunlarda agyr agyry, käbir newrologiki we aşgazan-içege alamatlary.
Agyr: Merkezi nerw ulgamynyň bozulmalary, gan aýlanyşygy we dem alyş bozulmalary, hemişelik zeper ýetmegine ýa-da ölüme sebäp bolup biler.
Gözlegleriň netijesinde, newropologiki, dem alyş we gan aýlanyş ulgamynyň zeperlenmegi agyr dekompressiýa keselleriniň takmynan 5-25% -ini, ýeňil we orta lezýonlaryň köplenç deri we limfa ulgamyna täsir edýändigini, takmynan 7,5-95% düzýändigini görkezýär.

Giperbarik kislorod bejergisiniň roly
Giperbarik kislorod (HBO) bejergisi dekompressiýa keseli üçin döredilen we täsirli bejergidir. Goşulyşma, ýagdaýyň ýiti döwründe berlende has täsirli bolup, netijesi alamatlaryň agyrlygy bilen berk baglanyşyklydyr.
Hereket mehanizmi
HBO bejergisi, hassanyň töweregindäki daşky gurşaw basyşyny ýokarlandyrmak arkaly işleýär, bu aşakdaky möhüm täsirlere getirýär:
Gaz köpürjikleriniň gysylmagy: ýokarlanan basyş bedeniň içindäki azot köpürjikleriniň mukdaryny peseldýär, ýokary basyş bolsa azotyň köpürjiklerden daş-töweregindäki gan we dokuma suwuklyklaryna ýaýramagyny çaltlaşdyrýar.
Giňeldilen kislorod çalşygy: Bejergi wagtynda hassalar gaz köpürjiklerinde azotyň ornuny tutýan kislorody dem alýarlar, kislorodyň çalt siňmegini we ulanylmagyny ýeňilleşdirýärler.
Aýlanyşyň gowulaşmagy: Ownuk köpürjikler infarktyň meýdanyny azaldyp, gan aýlanyşyny güýçlendirip, ownuk gan damarlaryna tarap syýahat edip biler.
Dokumany goramak: Bejergi dokumalara edilýän basyşy ýeňilleşdirýär we öýjükli zeper ýetmek ähtimallygyny peseldýär.
Gipoksiýany düzetmek: HBO bejergisi kislorodyň we ganyň kislorodyň bölekleýin basyşyny ýokarlandyrýar, dokuma gipoksiýasyny çalt düzedýär.
Netije
Sözümiň ahyrynda, giperbarik kislorod bejergisi dekompressiýa keseline garşy möhüm gural bolup, derrew we potensial ömri halas ediji peýdalary üpjün edýär. Suwa çümmek bilen baglanyşykly töwekgelçilikler we HBO bejergisiniň netijeliligi barada düşünjäniň artmagy bilen, çümdürijiler we potensial ejir çekýänler saglyklaryny goramak üçin habarly kararlar berip bilerler.
Iş wagty: 27-nji awgust-27-nji awgust